Kundalini yoga en de geheime kennis van de yogi’s uit het oude India

Geschreven door Usha Uppal, schrijfster voor de Kundalini Yoga Club 

Het beoefenen van yoga is tegenwoordig heel normaal; iedereen kent wel iemand die het doet. We kunnen zelfs puppy yoga doen, yoga smoothies drinken, naar yoga festivals gaan, en ga zo maar door. Maar waar komt yoga eigenlijk vandaan, hoe is het ontstaan? Om hier antwoord op te krijgen, moeten we helemaal teruggaan naar het oude India. En dan zullen we zien hoe die weg direct leidt naar kundalini yoga. 

In dit artikel kun je lezen over de heilzame effecten die kundalini yoga op je kan hebben, en die geworteld zijn in de Indiase geheime kennis. 

De yogi’s uit het oude India

In de oude Indiase beschaving in de Indus vallei speelde het geestelijke een zeer grote rol, het maakte deel uit van het dagelijks leven. De oude Indiërs wisten dat de geest de baas is over de materie (‘mind over matter’), en zij maakten er een wetenschap van om die te leren beheersen. De yogi’s legden zich hier volledig op toe, en zij bekleedden dan ook een voorname posities in de maatschappij. Men had eerbied en respect voor hen, en men vreesde de yogi’s ook wel, vanwege de krachten die zij bezaten door hun beoefening van tantra. 

Tantra 

De yogi's ontdekten dat zij via de beoefening van bepaalde houdingen, onthouding, afzondering, ademhalings- en meditatietechnieken, handgebaren en klanten, de kundalini - die je je kunt voorstellen als een opgerolde slang die aan de basis van onze wervelkolom ligt- konden opwekken. De yogi's legden zich hier jaren op toe, en zonderden zich vaak af in grotten in het Himalayagebergte. 

Als de kundalini eenmaal ontwaakte, dan konden de yogi’s verlichting bereiken en opstijgen naar het ‘nirvana’, het eeuwige leven. De tantrische technieken werden vanwege hun grote kracht en effectiviteit decennia geheim gehouden. Deze bestonden uit ademhalingstechnieken, bepaalde houdingen, handgebaren en klanken.

Binnen de tantrische filosofie, zoals die door de yogi’s werd beleefd, bestaat al het leven uit bewustzijn. Een mens kan in contact komen met dit oneindige bewustzijn en de dualiteit overstijgen, door de kundalini te laten ontwaken. 

De tantrische technieken maken deel uit van de kundalini yoga, en de effectiviteit van kundalini yoga is hier dan ook deels aan te danken. Guru Bhajan, de grondlegger van de kundalini yoga, bracht de tantrische technieken in de jaren zestig naar het Westen. 

Kundalini  

De kundalini kan opstijgen via de reis door de zeven binnenlichamelijke chakra’s, die verticaal langs de wervelkolom liggen, vanaf het basischakra helemaal naar boven door het kruinchakra heen. De yogi’s wisten hoe ze door middel van de tantrische technieken de chakra’s stromend en zuiver konden houden, zodat de kundalini er ongehinderd doorheen kon stromen. 

Als de kundalini eenmaal ontwaakt is, kan dat zich uiten in een zee van licht, in een letterlijke verlichting. Het bewustzijn van de yogi is dan verruimd, voorbij de dualiteit: de yogi bevindt zich in een transcendente staat van bewustzijn. Het kan decennia, of, volgens de Hindoeïstische reïncarnatieleer, zelfs levens duren, voordat een mens deze staat van verlichting bereikt.

De chakra’s

Chakra betekent letterlijk ‘wiel’ in Sanskriet. Er zijn zeven voornaamste chakra’s, die corresponderen met bepaalde organen en klieren. De chakra’s functioneren optimaal als zij ongehinderd kunnen stromen. De beoefening van kundalini yoga helpt bij het zuiveren van de chakra’s, en bij het opheffen van blokkades binnen in de chakra’s, zoals de oude yogi’s reeds wisten. Deze vorm van yoga is dan ook zeer effectief in het laten ontwaken van de kundalini.

Elk chakra is niet alleen verbonden met een specifiek orgaan en klier, maar heeft ook specifieke functies. Elk chakra heeft ook een specifieke klank, een corresponderend element, een kleur en een Sanskriet naam. Er zijn ook mannelijke en vrouwelijke chakra’s (uitgaand / yang en ontvangend / yin). Het derde oog bijvoorbeeld is mannelijk, en het hartchakra is vrouwelijk. 

Er valt zoveel te vertellen over chakra's! Voel je je geïnspireerd?  Ga dan zeker hier eens kijken. 

Hieronder kun je een beknopte beschrijving en weergave zien van de zeven chakra’s, van beneden bij onze ruggengraat, naar boven tot aan de kruin. 

Basischakra, ‘Muladhara’

Locatie: bij het stuitje.
Kleur helder rood.
Muladhara is onze basis, onze verbinding met de aarde, het fysieke bestaan, veiligheid, stabiliteit, huis, geld, de mate waarin een mens succes heeft, het gevoel er (wel of niet) te mogen zijn. 

Navel- / sacrale chakra, ‘Svadisthana’

Locatie: een paar centimeter onder de navel.
Kleur: helder oranje.
In het navelchakra kunnen we de seksualiteit ervaren, heldervoelendheid, de emoties en de creativiteit. 

Zonnevlechtchakra / solar plexus, ‘Manipura’

Locatie: ter hoogte van de maag.
Kleur: helder geel.
In het zonnevlechtchakra zit onze wilskracht en onze daadkracht. We kunnen de energie richten en de controle nemen over ons leven. Het is ook het chakra van de macht en onmacht.

Hartchakra, ‘ Anahata’

Locatie: ter hoogte van de borst, vlakbij het hart.
Kleur: zachtgroen.
Het hartchakra is het meest centraal gelegen chakra: het verbindt de lagere met de hogere chakra’s. In het hartchakra kunnen we liefhebben en mededogen voelen voor alles wat leeft. Het is de plek waar ons innerlijke kind zetelt, en waar we een balans kunnen ervaren in geven en ontvangen.

Keelchakra, ‘Vishuddha’

Locatie: bij het strottenhoofd.
Kleur: lichtblauw.
In het keelchakra kunnen we ons uiten en communiceren met anderen. Hier zit het verlangen om gehoord te worden en het vermogen om te luisteren. Ook de muzikaliteit en helderhorendheid (het ‘derde oor’) zetelt hier. Het oordelen over onszelf en anderen, en het volgen van de innerlijke stem, zijn terug te vinden in dit chakra.

Derde oog/ voorhoofdchakra, ‘Ajna’

Locatie: tussen de wenkbrauwen en iets erboven.
Kleur: indigoblauw.
In dit chakra bevindt zich de helderziendheid, het analytisch vermogen, het vermogen om het overzicht te houden en te kunnen structureren, de intuïtie, de verbeeldingskracht, en het beeld dat we van onszelf en de wereld hebben.  

Kruinchakra, ‘Sahasrara’

Locatie: bij de fysieke kruin.
Kleur: paars.
In het kruinchakra kunnen we voorbij de dualiteit gaan en eenheid ervaren, en we ervaren wie we zijn in ons ‘jasje van licht’. Hier weten we wie we werkelijk zijn, dat we uniek zijn, en dat niemand het beter weet voor ons dat wijzelf. Hier voelen we de verbinding met onszelf, met anderen en met het universum. We weten in onze kruin wat ons levensdoel is hier op aarde. 

Kundalini yoga: de geheime kennis wordt toegankelijk

Ten tijde van de yogi’s uit het oude India was er dus de tantra, en later ontstond de wetenschap van de yoga, dat uit verschillende aspecten bestaat. Die laatste zijn als yoga sutra’s opgeschreven in de Upanishaden, oude Indiase geschriften. 

Zoals eerder geschreven, was de kennis van de tantrische technieken geheim: het was ingewijde kennis, overgedragen van leraar (‘guru’) naar leerling. Het bijzondere van kundalini yoga is dat oprichter Guru Bhajan de geheime kennis van de yogi’s, in combinatie met de later ontstane yoga, naar het Westen gebracht heeft. Sindsdien is deze kennis voor iedereen toegankelijk. 

Vele mensen in de hele wereld hebben sinds de jaren zestig profijt van de kundalini yoga. In Nederland wordt de kundalini yoga ook beoefend, en zowel beginners als gevorderden hebben hier veel baat bij.

Heling en transformatie

Yes, we hoeven niet langer 30 jaar in een grot te leven in het Himalayagebergte! Iedereen kan nu deze uiterst heilzame technieken toepassen en de blokkades binnen het eigen chakrasysteem opheffen, zodat de kundalini kan ontwaken. 

Deze reis door de chakra’s heen is helend: trauma’s worden opgelost, gifstoffen worden afgevoerd en de hoeveelheid zuurstof in het bloed neemt toe. 

Door kundalini yoga te beoefenen voel je je meer verbonden met anderen, je voelt meer empathie, je wordt creatiever, en je voelt je rustig van binnen.

De structuur van kundalini yoga

Guru Bhajan heeft de tantrische kennis en de yoga in een vorm gegoten. Een kundalini yogales bestaat uit een vaste structuur. Centraal staan de ‘kriya’s’. Deze bestaan uit een specifieke ademhaling, geluid, houding en handgebaar. Er zijn talloze kriya’s die allemaal een functie hebben en inwerken op specifieke chakra’s. Door het beoefenen van de kriya’s komt er energie vrij, gifstoffen worden afgevoerd, en blokkades worden opgeheven. De kundalini yoga leraar stelt de les samen en bepaalt welke kriya’s er beoefend worden. De les kan thematisch zijn; de kriya’s zijn dan toegespitst op een bepaald thema of chakra. 

Dit is de opbouw van een kundalini yoga sessie:

1 Opening met ‘mantra’ (het zingen of uiten van bepaalde klanken en Sanskriet woorden of phrasen). 

2 ‘Pranayama’: ademhalingsoefeningen, soms met oefeningen waardoor je je ruggengraat rekt. 

3 ‘Kriya’s’: houdingen die vergezeld gaan met specifieke ademhalingstechnieken, ‘mudra’s’ (handgebaren), klanken en meditatie. Er zijn zeer veel kriya’s waaruit de yogaleraar kan putten. 

4 Ontspanning: na elke kriya is er een moment van ontspanning, zodat je het effect van de kriya kunt ervaren.

5 Meditatie: door de mediteren vergroot je je bewustzijn.

6 Mantra om de sessie af te sluiten.

Een kundalini yogales werkt diep door in het lichaam en het bewustzijn, en de structuur van de les zorgt ervoor dat de effecten van de oefeningen goed geïntegreerd kunnen worden door de leerling.  

De rol van meditatie binnen kundalini yoga

Meditatie vormt een belangrijk onderdeel binnen de kundalini yoga. De kundalini yoga beoefenaar krijgt na elke kriya de tijd om de effecten ervan te ervaren, middels een korte meditatie. De meditatie zorgt er ook voor dat de ‘mind’ tot rust komt en verfrist raakt. 

De pranayama en de mantra’s brengen de kundalini yoga beoefenaar in een meditatieve staat van bewustzijn. De beoefenaar ervaart de effecten van de kundalini yoga, die intens kunnen zijn. Meditatie is niet los te zien van kundalini yoga, het maakt er deel van uit. In dit opzicht verschilt kundalini yoga van sommige andere yogastijlen, zoals de meer fysieke hatha yoga en vinyasa yoga.

De rol van de guru

De relatie tussen de guru en de leerling is in India heel belangrijk: de leerling heeft eerbied voor de guru, en raakt de voeten aan als eervolle begroeting. De guru wordt ook ‘guruji’ genoemd: het is een eervolle toevoeging aan zijn titel. 

Pas na decennia kan de leerling ook guru worden, en de relatie tussen de guru en leerling is blijvend en hecht. Deze traditie is eeuwenoud, en geldt in India ook voor de kunsten en de ambachten.  

De kundalini yoga guru bezit diepgaande kennis en ervaring, en ziet en begrijpt de psychische processen die de leerling doorloopt. Er is een groot vertrouwen tussen leerling en leraar, en dat is ook nodig. 

Kundalini yoga is zeer effectief, en dat maakt de rol van de guru des te belangrijker. Er gebeurt namelijk veel met de leerling door het beoefenen van kundalini yoga, en de guru is dan een onmisbare veilige baken voor de leerling tijdens de processen waar de leerling doorheen gaat.

De guru is niet alleen de kundalini yogaleraar, maar ook een therapeut en coach voor de leerling. De guru heeft zelf al processen doorlopen door de beoefening van de kundalini yoga, en kan hierdoor anderen begeleiden.

Dit is zeer belangrijk omdat het de bedoeling is dat de leerling op een veilige manier kan groeien. Een kundige guru heeft een grondige kennis van de kundalini yoga traditie, anatomie, de fysieke, emotionele en spirituele processen waar de leerling doorheen gaat. 

Guru Gian

Guru Gian beoefent de kundalini yoga bijna 20 jaar, en begeleidt al jarenlang vele mensen op het pad van de kundalini yoga, in binnen- en buitenland. Hij doet dat middels lessen, retraites, een boek, coachingsessies en opleidingen. Deze zijn geschikt voor zowel individuen als bedrijven. Het is zijn persoonlijke missie om de yogische wijsheden zoveel mogelijk te verspreiden. Volgens hem is dat dé manier om als een echt vrij mens te kunnen leven.

Meer weten? 

Ben je nieuwsgierig geworden naar kundalini yoga? Is je inspiratie gewekt dan kan het nuttig zijn om een basiscursus te volgen. Zoek je daarentegen hulp bij het opzetten of onderhouden van je (dagelijkse) yoga practice dan kan je terecht in onze online 'bibliotheek' voor meer dan 250 kriya's en meditaties. 

Je kan ook altijd contact opnemen als je vragen hebt.